Στην αρχαία Ελλάδα η λέξη τέλος σήμαινε «δαπάνη», υπό την έννοια της οποίας και προήλθαν οι λέξεις ευτελής και πολυτελής.
Τα ανταποδοτικά Τέλη είναι ανταποδοτικά έσοδα, ως προς τα οποία επίσης ισχύει ο περιορισμός της αποκλειστικής χρήσης τους για την κάλυψη του κόστους παροχής των υπηρεσιών για τη λειτουργία των οποίων επιβάλλονται.
Κατά τη νομολογία τα ανταποδοτικά τέλη συνιστούν μονομερώς επιβαλλόμενες χρηματικές υποχρεώσεις έναντι του Κράτους ή ΝΠΔΔ, η καταβολή των οποίων συνδέεται με την παροχή ειδικής ωφέλειας στον υπόχρεο, δηλαδή με την απόλαυση δημόσιας υπηρεσίας ή δημόσιου πράγματος.
Στους ΟΤΑ υπάρχουν ανταποδοτικά τέλη, δικαιώματα, και τέλη, τη μορφή των οποίων καθορίζει με κανονιστική απόφαση το δημοτικό συμβούλιο.
Τα τέλη καθαριότητας επιβάλλονται στους δημότες γιατί πρωτίστως αυτούς ωφελούν. Τα τέλη ηλεκτροφωτισμού ωφελούν βασικά του δημότες και επικουρικά πολίτες που εργάζονται η μετακινούνται μέσα στο δήμο. Επειδή αυτό το τέλος δεν είναι καθ’ ολοκληρία ανταποδοτικό για τους κατοίκους του δήμου έχει την έννοια φόρου. Αυτό ξεκαθαρίστηκε νομικά με το χαρακτηρισμό των ανταποδοτικών τελών Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού και για τις αντίστοιχες δαπάνες βαρύνονται οι δημότες.
Τι είναι τα τέλη Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού;
Τα τέλη καθαριότητας και φωτισμού είναι ανταποδοτικά, με την έννοια ότι αποτελούν αντιπαροχή για τις υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού που παρέχουν οι δήμοι. Τα τέλη καθορίζονται με βάση το εμβαδόν των στεγασμένων ή μη επιφανειών που ηλεκτροδοτούνται και χρησιμοποιούνται. Το εμβαδόν κάθε ακινήτου πολλαπλασιάζεται με το συντελεστή του ενοποιημένου τέλους (καθαριότητας και φωτισμού) που ορίζεται από το δημοτικό συμβούλιο, για κάθε κατηγορία ακινήτου, ενώ μπορούν να ισχύσουν μέχρι επτά συντελεστές, ανάλογα με το ρυπαντικό φορτίο των ακινήτων.
Για να πληρώσει κάποιος τέλος καθαριότητας πρέπει να αποθέτει απορρίμματα σε κάδους. Απορρίμματα σε κάδους αποθέτουν κάτοικοι των Αχαρνών που αυτονόητο είναι ότι ηλεκτροδοτούνται. Απορρίμματα υπάρχουν και από δημότες ή πολίτες στην καθημερινή διαβίωση στην πόλη, όπως σε χώρους εργασίας και μαζικούς χώρους εστίασης.
Πως θα υπάρχει ένα δημοτικό τέλος για αυτές τις περιπτώσεις; Τυπικό κριτήριο αποτελεί η οικία ή ο χώρος εργασίας ή το μαγαζί.
Τυπικό κριτήριο οφειλής τέλους θεωρήθηκε το εμβαδόν της κατοικίας ή του χώρου δραστηριότητας.
Μια πόλη για να είναι βιώσιμη πρέπει τη νύχτα να ηλεκτροφωτίζεται. Η ευθύνη αυτή έχει ανατεθεί στους δήμους. Πως θα επιμεριστεί το κόστος αυτό στους δημότες και τους πολίτες που ζουν σε μία πόλη; έχει αποφασιστεί η δαπάνη να κατανέμεται στους δημότες με κριτήριο το χώρο κατοικίας, που ίσως συσχέτισαν με τον αριθμό των ενοίκων.
Τελικά νομοθετήθηκε να ενοποιηθούν τα τέλη για την καθαριότητα και τον ηλεκτροφωτισμό σε ενιαίο τέλος. Το τέλος αυτό ενοποιήθηκε ως τέλος καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού.
Με τις διατάξεις των άρθρων 21 & 22 του ΒΔ της 24/9-20/10/1958 «Περί των προσόδων των δήμων & κοινοτήτων «, επιβλήθηκαν υπέρ των δήμων & των κοινοτήτων τέλη καθαριότητας & φωτισμού, για τις παρεχόμενες από τους Ο.Τ.Α υπηρεσίες καθαριότητας των κοινοχρήστων χώρων, περισυλλογής & αποκομιδής καθώς & για την αντιμετώπιση των δαπανών ηλεκτροφωτισμού των κοινοχρήστων χώρων.
Με τις διατάξεις της παρ.12 του άρθρου 25 του Ν.1828/89 τα τέλη καθαριότητας & φωτισμού ενοποιήθηκαν σε ενιαίο ανταποδοτικό τέλος, το οποίο επιβάλλεται με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου για την αντιμετώπιση των δαπανών καθαριότητας & φωτισμού καθώς & κάθε άλλης δαπάνης από παγίως παρεχόμενες δημοτικές υπηρεσίες ανταποδοτικού χαρακτήρα.
Υπάρχουν μια σειρά νόμοι που σχετίζονται με το ανταποδοτικό τέλος Καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού με τελευταίο το νόμο 4555/2018 που τροποποιεί προηγούμενους νόμους και συμπληρώνεται από άλλους.
Υπήρξε ένα πρόβλημα πως θα εισπράττεται αυτό το τέλος. Εφόσον το τέλος αυτό συσχετίστηκε με την παροχή ρεύματος το κράτος αποφάσισε στο λογαριασμό κατανάλωσης ρεύματος να ενσωματώνεται και το τέλος καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού.
Για το δήμο πληρώνονται Δημοτικά τέλη καθαριότητας και ηλεκτροφωτισμού (ΔΤ), Δημοτικός Φόρος (ΔΦ) και Τέλος Ακίνητης Περιουσίας (ΤΑΠ).
Για τους συντελεστές που πολλαπλασιάζονται τα τετραγωνικά μέτρα για τον υπολογισμό των ΔΤ αρμόδιο είναι το δημοτικό συμβούλιο με εισήγηση της οικονομικής επιτροπής.
Το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) με γνωμοδότησή του διευκρινίζει την έννοια των ανταποδοτικών τελών και τη διάθεσή τους
9080_23745_egk.22_08 Ανταποδοτικά τέλη
Σε αυτή γνωμοδότηση αναφέρεται:
Συνεπώς, οι δαπάνες που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη για τον καθορισμό του συντελεστή του τέλους καθαριότητας & φωτισμού είναι αυτές που καταχωρούνται στους κωδικούς αριθμούς (Κ.Α) του προϋπολογισμού, που αφορούν στην Υπηρεσία Καθαριότητας & Φωτισμού (Κ.Α : 20) καθώς και τυχόν άλλες δαπάνες που εγγράφονται σε άλλους κωδικούς αριθμούς Υπηρεσιών (π.χ Γενικές Υπηρεσίες – Κ.Α 00), αλλά μόνο κατά το μέρος αυτών που αναλογεί στις ανταποδοτικά παρεχόμενες υπηρεσίες καθαριότητας και φωτισμού.
Σύμφωνα με κοινή απόφαση υπουργών Εσωτερικών και Οικονομίας
«τα έσοδα από ανταποδοτικά τέλη και δικαιώματα καλύπτουν υποχρεωτικά τις δαπάνες των αντίστοιχων υπηρεσιών, αλλά δεν υπερβαίνουν το ύψος των δαπανών αυτών, γιατί διαφορετικά υποκρύπτεται φορολογία, πράγμα το οποίο είναι αντίθετο με το χαρακτήρα των υπηρεσιών αυτών, ως ανταποδοτικών.»
Το επιπλέον ποσό που έχει εισπραχθεί από τη διαφορά εσόδων -εξόδων από ανταποδοτικά τέλη εγγράφεται ως αδιάθετου χρηματικού υπολοίπου προηγούμενης χρήσης (ΚΑ 513) και στον προϋπολογισμό του επόμενου έτους πρέπει να είναι μειωμένα τα ανταποδοτικά τέλη κατά το ποσό αυτό.
Τα τρία τελευταία χρόνια, 2017, 2018, 2019 μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, τα έσοδα που εισπράχθηκαν από τους δημότες είναι περισσότερα από εκείνα που δαπανήθηκαν για την Καθαριότητα και τον Ηλεκτροφωτισμό, αποτελεί το επιπλέον ποσό φόρο, που αντίκειται στην ανταποδοτικότητα των τελών.
Ανταποδοτικά τέλη για καθαριότητα και Ηλεκτροφωτισμό για τα έτη 2017, 2018 και 2019 Μέχρι Σεπτέμβριο
Τελικά στον προϋπολογισμό του έτους 2020 ποια θα είναι τα Τέλη Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού;
Πρέπει να πληρώσουν οι δημότες Τέλη Καθαριότητας και Ηλεκτροφωτισμού;
Παρατηρούμε ότι το έτος 2020 αν οι οικογένειες είχαν θελήσει να κάνουν του προϋπολογισμούς τους θα έπρεπε να προϋπολογίσουν συνολικές δαπάνες για τα τρία είδη για ποσά 4.000 € και 6.400 €, δηλαδή και στις δύο περιπτώσεις οι προϋπολογισμοί θα ήταν ελλειμματικοί. Στην πραγματικότητα τα έτη 2018 και 2019 οι δύο οικογένειες δαπάνησαν τα ίδια συνολικά ποσά των 3.400 € με διαφοροποιήσεις στις δαπάνες των τριών ομάδων και διαπιστώνονται οι προϋπολογισμοί τους να εκτοξεύονται κατά 600 και 3.000 €.!!
